همشهری‌آنلاین - ثریا روزبهانی: کاروانسرای سنگی، در گذشته در اراضی چیتگر واقع شده بود. در دوره قاجار این کاروانسرا آخرین منزل کاروان‌های عبوری قبل از رسیدن به تهران به شمار می‌رفت. از آن جا که این کاروانسرا برخلاف بیشتر کاروانسراها کاملا از سنگ ساخته شده بود به کاروانسرا سنگی شهرت داشت.
خواندنی‌های بیشتر را در اینجا ببینید.
این بنای ارزشمند و تاریخی که قدمت آن بر اساس گفته اهالی محله به دوران صفوی می‌رسد در جنوب غربی وردآورد قراردارد؛ در نزدیکی محل تلاقی بزرگراه‌های فتح (جاده قدیم کرج) و شهید لشگری (جاده مخصوص کرج). به همین خاطر این محدوده به سه راه کاروانسرای سنگی معروف است.
شهرک ارشاد یا کاروانسرای سنگی
این کارونسرا مانند بسیاری از کاروانسراها به لحاظ ساختار شامل یک حیاط بزرگ بود که دورتا دور آن حجره‌هایی قرار داشت و توسط دیواری بزرگ محصور بود. در کاروانسرا یک برج دیده بانی در محل فعلی شهرک ارشاد وردآورد قرار داشت. این برج محلی برای دیده بانی افراد مسلح بود تا به نوعی تردد کاروان‌ها را زیرنظر داشته باشند تا از حمله ناگهانی راهزن‌ها در امان بمانند. همچنین شایع است که در آن زمان تونلی نیز در این کاروانسرا وجود داشت، اما هنوز این تونل پیدا نشده و به صورت مستند مورد تایید نیست.
از سوی دیگر رضاخان هنگام فتح تهران در این مکان مستقر شد. پس از جنگ جهانی اول و در اوایل اسفند ۱۲۹۹ شمسی، قوای قزاق به فرماندهی رضاخان از قزوین به سوی تهران حرکت کردند. در آن زمان محله وردآورد محل گذر رضاخان میر پنج بود. او و سپاهیانش قبل از ورود به تهران یک شب را در این محل گذارند. رضاخان خود در باغ نصرت‌الدوله و قشونش در کاروانسرای سنگی مستقر شدند.
کارونسرای سنگی از دهه ۳۰ تا نیمه دوم دهه۶۰ به قهوه خانه و پاتوقی برای دورهمی‌های مردم تبدیل شده بود. تا اینکه ساخت جاده مخصوص کرج شروع شد و کاروانسرای سنگی نیز همچون قلعه قدیمی چیتگر قربانی این جاده سازی و به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شد و اکنون تنها یک نیم دیوار از کاروانسرای سنگی در محله وردآورد باقی مانده است.
پیداکردن گنج در کاروانسرا
یکی از عواملی که تخریب کاروانسرای سنگی را تشدید و تسریع کرد، وجود تصوراتی همچون وجود گنج در این محل در میان سودجویان بود و باعث شد تا افراد زیادی به این کاروانسرا آمده و با کندن زمین و تخریب دیواره ها، آن را به ویرانه تبدیل کنند. اکنون در محل کاروانسرای سنگی پل و تقاطع غیرهمسطحی ساخته شده که به همین نام معروف است. صاحبان این کاروانسرا از گذشته همان مالکان روستای وردآورد بودند که بعدها زمین‌های اطراف را به کارگران واگذار کردند و باعث شکل گیری محله‌های جدید شدند. امروزه متأسفانه فقط بقایایی از آن در جنوب غرب محله باقی مانده است.
نظر شما